Bu blogumuzda sizlere Web 3.0 Nedir? Web 3.0 Ne Demek? bundan bahsedeceğiz. Web 3.0, daha hızlı ve daha kişiselleştirilmiş kullanıcı deneyimi sunmak için verileri merkezi olmayan şekilde birbirine bağlayan internetin üçüncü büyük evresidir. Yapay zeka ve semantik web içe içedir. Bilgilerinizi güvende tutmak için blockchain teknolojisini kullanır.
Web 3.0 internetin yeni çağı olarak adlandırılır. Web 3.0, Web 1.0 ve Web 2.0 gibi dönemlerin ardından internetin evrimini bir üst düzeye taşır. Temelinde yer alan en önemli üç fikri öğrendiğinizde neden bu kadar önemli olduğunun farkına varabilirsiniz.
Web 3.0 Nedir?
Web 3.0 gerçek dünyadaki insanlarla iletişimi güçlendirmek için makine öğrenimi, yapay zeka ve blockchain teknolojilerinden yararlanan bir gelişmedir. Web 3.0 kişilerin kendi verilerini kontrol edebilmelerini sağlar. İnternetin yeni geleceği olarak görülmesinin sebebi budur.
Kullanıcılar veri gizliliğini korurlar ama aynı zamanda kendi verilerini reklam platformlarına satabilirler. Web 3.0, sitelerin ve uygulamaların verileri daha anlamlı bir şekilde kullanmasını sağlar. Bilgileri her kullanıcıya göre uyarlayacak şekilde yapılandırma yapabilirler.
- Açık yapı: Geliştirici topluluğu tarafından geliştirilen açık kaynaklı yazılımlar üzerine geliştirecek pek çok yapıya sahip olacağı için genel yapısı açık olarak adlandırılır.
- Kontrolsüzlük: Şirketlerin kontrolleri olmadan hareket edilebildiği için kullanıcılar ve internet servis sağlayıcıları bir kuruluşun iznine ihtiyaç duymadan etkilim kurarlar.
- Özel iletişim: Kontrollü durumları ortadan kaldırabildiği için kullanıcılara eski yapılara göre çok daha özel olarak etkileşim ve iletişim kurma fırsatı tanır.
- Sınırsız erişim: İnterneti her yerden ve her zaman erişilebilir hale getirecek. İnternete bağlı olan cihazlar sadece bilgisayarlar ve akıllı telefonlarla sınırlı olmayacak.
Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 arasındaki fark nedir?
Web 3.0 evresini anlayabilmek için onun Web 1.0 ve Web 2.0 arasındaki farklarını iyi anlamak önemlidir. Web 3.0 kesinlikle büyük bir gelişmedir. İnternet serüvenine sadece okunabilir web ortamı sunarak başlamıştır. Web 3.0 ile mobil, sosyal ve bulut temelinde gelişim söz konusudur.
Web 1.0 bilgiye erişimi kolaylaştırdı
Web 1.0, 1990-2005 yılları arasında etkindi. İnternetin gelişimi açısından başlangıç dönemi sayılır. Temel hedef bilgi paylaşmaktır. Bir yerde saklı olan ve dünyanın her yerinden erişilebilen milyonlarca bilgiye eşdeğer olarak görüldü. Ancak pek çok sınırlama söz konusuydu.
- Statik: İnternet sitelerinin çoğu statikti. Sayfalarda yer alan bilgiler yararlıydı ama güncelleme fırsatı eksikti. Kullanıcılar bir sayfayı ziyaret ettikten sonra ona geri dönmekte pek niyetli değillerdi. Aynı zamanda arama motorlarının ortaya çıkış ve yükseliş dönemidir.
- Etkileşim yoktu: Bu dönemdeki siteler etkileşimden uzaktılar. Oluşturulan sayfalar böyle bir amaca sahip değillerdir. Sadece bazı sitelerde ziyaretçi defteri gibi unsurlar vardı. Belirli sayfalar için yorumlar yapmak söz konusu değildi.
- Uyumsuzluk vardı: Sitelerde pek çok farklı bilgi yer alıyordu ama etkileşim olmadığından bunları doğrulamak mümkün değildi. Siteler her tarayıcıyı destekleyecek şekilde geliştirilmezlerdi. Kullanıcılar farklı tarayıcı kullanma şansına sahip değillerdi.
- İletişim problemi: Site sahibi ile ziyaretçisi arasında tek iletişim kanalı e-postaydı. Kullanıcı deneyimi beklenen seviyede değildi. Buna ek olarak form oluşturmak mümkündü. Ancak yanıtlamak ve iletişim kurmak için e-posta gerekliydi.
Web 2.0 kişisel verilere odaklandı
Web 2.0 etkileşimin başlangıç noktasıdır. 2005 yılında başladığı kabul edilir. Statik sayfalar yerine güncellenebilir sayfalar ortaya çıkmıştır. Kullanıcılar sayfalara yorum yapmaya başlamışlardır. İlerleyen dönemlerde mobil internet erişiminin büyümesine yol açmıştır.
- Hesap oluşturma: Kullanıcı hesabı ve profil oluşturma gibi işlevler bu dönemde ortaya çıktı. Temel fikir siteleri bir platforma dönüştürmekti. Online topluluklar, sosyal medya, blog ve buna benzer yapılar popülerlik kazandılar.
- Veri toplama: Kullanıcı profilleri ve çerezler sayesinde kullanıcıların kişisel verilerine erişebilmek kolaylaştı. Reklam çözümleri gelişmeye başladı ve hedefli reklamlar ortaya çıktı. Veri gizliliği konusunda ilk endişeler bu dönemde dile getirildi.
Web 3.0, Web 1.0 ve Web 2.0 gelişmelerini bir arada toplayarak ilerlemeyi tercih etti. Sadece içeriğin yayınlandığı platforma değil aynı zamanda içeriği oluşturan kişiye fayda sağlayan bir yapı kurmakla ilgilidir. Büyük oranda blockchain teknolojisine bağlıdır.
Web 3.0 neler getirecek?
Web 3.0 ile hedeflenen herkesin online olarak DOA (Decentralized Autonomous Organization) adını taşıyan bir grup tarafından yönetilen noktaya ulaşmaktır. Bu durum şirketler açısından üst düzey yöneticilere duyulan ihtiyacı azaltacaktır çünkü her şey demokratik oylamaya bağlı olacaktır.
Merkezi olarak kontrol edilen bir sansür mekanizması olmadığından kullanıcı daha özgür olur ama beraberinde farklı riskler ortaya çıkar. Ayrıca DOA tipi yapıların bir araya gelerek belirli müdahalelerde bulunabilmesi söz konusudur. Bu ise yarar ve zarar ilişkisini ortaya çıkarır.
Kullanıcı açısından Web 3.0 online varlığının korunması söz konusudur. Çünkü online varlık ile fiziksel varlık arasındaki bağın ortadan kaldırılması mümkündür. Web 3.0 sayesinde anonim yorumlar bırakabilmek ve anonim ödemeler gerçekleştirebilmek mümkündür.
Web 3.0 ile büyük şirket hegemonyasının ortadan kalkmasını sağlayabilir. Web 2.0 ortaya çıkan tüm sorunların çözülmesi mümkündür. Bazı teknoloji uzmanları ise kripto paraların balon olduğunu ve patlamaları durumunda Web 3.0 fikrinin ortadan kalkacağını belirtirler.
Web 3.0’ın avantajları nelerdir?
Web 3.0, web ortamını daha güvenli ve daha şeffaf hale getirmeyi amaçlar. Kullanıcıların çok daha verimli bir şekilde gezinmesine destek olur. Buna ek olarak yapay zeka ile insan arasındaki etkileşimi olabildiğince güçlendirecek. Avantajlarına bakıldığında bu daha net görülebilir.
- Veri gizliliği: Kullanıcılar verilerinin ifşa edilmesinden çekinmek zorunda kalmayacaklar. Çünkü verilerinin şifrelenmesi onların kontrolünde olacak. Büyük şirketler kişisel verileri kendi çıkarları için kullanamayacaklar.
- Veri işleme: Veri işleme çok daha gelişmiş bir hal alacak. Veriler daha hızlı ve daha isabetli işlenecekler. Böylece değerli bilgilere ulaşmak daha kolay hale gelecek. Şirketler daha kişiselleştirilmiş müşteri hizmeti yaklaşımını tercih edebilecekler.
- Benzersiz deneyim: Merkezi olmayan veri depolama sayesinde kullanıcılar verilere çok daha kolay bir şekilde erişebilecekler. Kullanıcılar sunucu arızaları yaşansa bile yedek çözümlerle karşılaşacaklar. Hesapların askıya alınması veya hizmet reddi gibi durumlar azalacak.
- Ekstra şeffaflık: Kullanıcılar hangi blockchain platformunu kullanırlarsa kullansınlar verilerini takip edebilecekler. Blockchain platformları büyük ölçüde açık kaynak kodlu olacaklar. Böylece kullanıcı ile geliştirici arasındaki bağımlılık ortadan kalkacak.
- Açık erişim: Verilere her yerden ve her cihazdan erişebilecek olmak açık erişimi destekleyecek. Hemen hemen her şey senkronize bir şekilde ilerleyecek. Sorunsuz ödemelerden zengin bilgi akışlarına kadar pek çok avantaj elde edilecek.
- Kısıtlamasız kullanım: Platformlar kısıtlamaları ortadan kaldıracak. Blockchain ağları herkes tarafından erişilebilir olacaklar. Kullanıcılar ağlar ile etkileşim kurabilecekler. Herhangi bir demografik özellik nedeniyle kullanıcılar kısıtlamalarla karşılaşmayacaklar.
- Standart profil: Kullanıcılar her platform için ayrı ayrı profil oluşturmak zorunda kalmayacak. Tek bir profil her platformda işlev görebilecek. Kullanıcılar kendi verilerini kontrol edebilecekler ve onları reklamcılara satabilecekler.
Web 3.0’ın dezavantajları nelerdir?
Web 3.0 pek çok farklı avantaja sahip olabilir ama bunun yanında bazı zorluklara sahip olacak. Kişisel veri yönetimi ve itibar yönetimi daha ön plana çıkacak. Geçmişteki alışkanlıkların bırakılması ve hızlı bir şekilde yeni evreye uyum sağlanması gerekecek.
- Gelişmiş cihaz gereksinimi: Bilgisayarların ve diğer cihazların gelişmişlik düzeyi Web 3.0 tarafından sunulan avantajları yakalama konusunda etkili olacak. Cihazlar gelişmiş değilse beklenen etki ortaya çıkmayacak. Doğal olarak sınırlı erişim söz konusu olacak.
- İşlevsel olmayan siteler: Web 3.0 gerçek anlamda evrimini tamamladığında Web 1.0 standartlarındaki tüm siteler ve Web 2.0 standardındaki bazı siteler devre dışı kalacak. Eski teknoloji artık kullanışsız hale gelecek ve rekabette problemler yaşanacak.
- Geçiş zorluğu: Web 3.0 çok daha verimli ve erişilebilir olacak. Buna rağmen herkesin geçiş yapması kolay olmayacak. Adaptasyon sorunları yaşanacak ve gerekli olan teknolojilerin geliştirilmesi aksayacak. Veri kullanımı üzerindeki çalışmalar önem kazanacak.
- İtibar yönetimi: Kullanıcılar bilgilere kolay bir şekilde erişecekler ve bu anonim bir şekilde gerçekleşecek. Markalar, şirketler ve diğer kuruluşlar online itibarlarını ve imajlarını koruyabilmek için ekstra çözümler üretmek zorunda kalacaklar.
- Karmaşık işleyiş: Kullanıcıların büyük bir kısmı Web 3.0 standartlarının işleyişini anlamakta zorluk yaşayabilirler. Yapay zeka ve blockchain gibi teknolojiler kullanıcılar açısından probleme dönüşebilecek. Kullanıcılar eski teknolojiye bağlı kalmak isteyebilecekler.
Web 3.0 evresine geçiş söz konusu olduğunda her şeyin bir gecede olup bitmesini beklememeniz gerekir. Anonim olarak gerçekleştirilecek ödemeler gibi durumlar geçişi hızlandırabilirler. Çok daha ileride internet üzerinde merkezi kontrolün tamamen ortadan kalktığını görmek mümkün olabilir.